Mensenrechtenschennis in Kiruna: Het verhaal achter de verhuizing

In Noord-Zweden ligt de stad Kiruna. Deze stad is gevestigd voor de mijnbouw. Doordat het mijngebied in de buurt van de stad uitgebreid wordt, wordt de stad momenteel verhuisd. Op het YouTubekanaal van Zweden en op de website van Kiruna is informatie te vinden over deze verhuizing en het beeld dat wordt geschetst is positief. Wat echter niet aan bod komt, is dat deze mijn zich in het leefgebied van de Sami - een inheems volk - bevindt en dat deze verhuizing negatieve gevolgen voor hen heeft. Zowel bij de verhuizing zelf als bij het beeld dat wordt geschetst van de verhuizing, worden de Sami niet betrokken. Het ogenschijnlijke positieve verhaal over dit moderne project is niet zo positief als deze Zweedse bronnen het laten doen lijken en dat is interessant, aangezien Zweden bekend staat als een vreedzaam en modern land, en toch lijken deze Zweedse bronnen wat te verbergen. Wat wordt er wel verteld, en wat wordt er weggelaten: wat is het volledige verhaal achter de verhuizing van Kiruna?

De ‘vergeten’ gebieden van Scandinavië: Åland

Als je het de gemiddelde Zweed of Fin vraagt, weten ze eigenlijk allemaal wel waar je het over hebt. Åland is dat eilandengroepje waar alle boten tussen Zweden en Finland voor een korte tussenstop aanmeren, en het is een populaire vakantiebestemming. De gemiddelde Nederlander weet daarentegen vaak niet dat Finland een autonoom gebied heeft waar Zweeds de enige taal is. Althans, de laatste tijd kwam Åland wel een enkele keer in het nieuws vanwege het Russisch consulaat in Mariehamn. Wat is Åland? Waarom meren die boten daar toch steeds aan, waarom spreken ze er Zweeds en waarom heeft Rusland een consulaat in een gebied met ongeveer evenveel inwoners als de gemeente Culemborg?

Neutraal Zweden als wolf in schaapskleren

Het besluit van Zweden om lid te worden van de NAVO werd door velen gezien als het einde van een tijdperk. Een tijdperk waarin Zweden bekend stond als een neutrale speler binnen de wereldpolitiek. De status van het land als ‘niet oorlogvoerend’ tijdens de Tweede Wereldoorlog is hiervoor een vaak genoemd voorbeeld. Hoe neutraal de positie van Zweden daadwerkelijk was tijdens de Tweede Wereldoorlog valt te betwisten, en is dan ook een veel besproken onderwerp. Ik ga echter kijken naar een andere gebeurtenis die de reputatie van Zweden als een neutraal land tegenspreekt. Namelijk de mate waarin de Zweedse FRA, een regeringsagentschap dat verantwoordelijk is voor het onderscheppen van radiosignalen, en de Amerikaanse NSA, de geheime dienst van de Verenigde Staten, nauw hebben samengewerkt sinds de Koude Oorlog. Deze informatie werd vrijgegeven door klokkenluider Edward Snowden in 2013, en leidt tot een belangrijke vraag: Heeft Zweden sinds de Tweede Wereldoorlog ooit daadwerkelijk gehandeld naar haar neutrale status, of kunnen we het land zien als een wolf in schaapskleren?

In de keuken met Kyra: Kleinur

Ze lijken een beetje op de Nederlandse oliebol, de Amerikaanse donut of de Spaanse churros. Niet zo gek: in wezen is het allemaal gefrituurd deeg. Het zal de meeste mensen niet verrassen dat ook de Scandinaviërs wel een lekkere, gefrituurde snack lusten.

Zweeds ‘kolonialisme’ in Jeruzalem

Als men denkt aan kolonialisme, dan wordt er al snel gedacht aan de praktijken van de Spanjaarden en de Portugezen in de vijftiende eeuw, en ook die van Nederland later in de zestiende eeuw. Het is dan ook vrij bijzonder dat de korte aanwezigheid van de Zweeds-Amerikaanse religieuze groepering in Jeruzalem, de geschiedenis is ingegaan als een Zweeds-Amerikaanse kolonie. In dit artikel neem ik je mee naar waar deze mensen vandaan kwamen, en waarom zij ervoor kozen om te verhuizen naar Jeruzalem.

Nordom op reis: Noorwegen, 2023

Elk jaar organiseert Nordom een studiereis naar Scandinavië en dit jaar waren wij deel van de reiscommissie, met als taak weer een prachtige reis te verzorgen. By popular demand gingen we dit jaar naar Noorwegen! Hier volgt een verslag van de reis.

Deense dwarsheid & moderne traditie: Nordom-stijl door de jaren heen

Voor de meesten van ons is het een vanzelfsprekendheid. Vanaf het moment dat we aan onze studie scandinavistiek beginnen, komen we er mee in contact: Nordom. In dit geval bedoel ik specifiek de huisstijl van Nordom. Misschien heb je er wel eens langer naar gekeken en nagedacht waar het allemaal vandaan komt. Wellicht vroeg je jezelf ook af wat een driekwart gespleten cirkel en wat ingevlochten bladeren en bloemen te maken hadden met Scandinavië en de scandinavistiek. Als geestelijk vader van de huisstijl die alweer drie jaar in gebruik is, weet ik zelf goed waarom de huisstijl zo is geworden. Echter was het voor mij altijd nóg interessanter om te reflecteren op wat mijn voorgangers bedacht hadden. Het is bijvoorbeeld dit jaar twintig jaar geleden dat het huidige logo tot stand is gekomen. Eigenlijk dus dé tijd om terug te blikken op twee decennia vormgeving binnen Nordom.

Licht op Lissan: Nordom in veranderende tijden

Noorderlicht is bijna tien jaar geleden opgericht, alhoewel het blad al langer onder andere namen bestond. Het was reden voor de redactie om eens te gaan graven in de geschiedenis van ons blad. We kwamen uit op een van de oudste uitgaven uit ons archief van zo’n twintig jaar geleden. Daarin blikte de redactie van destijds terug op het ontstaan van Nordom met een van de oprichters, de welbekende Lissan Taal-Apelqvist. In die twintig jaar is veel veranderd, dus ging Noorderlicht opnieuw met haar aan tafel zitten.

Í Reykjavíkurborg

Sinds augustus mag ik mijzelf Reykvíkingur noemen, de nogal intens klinkende naam voor een inwoner van de meest noordelijk gelegen hoofdstad in de wereld: Reykjavík. De stad aan de rokerige baai is niet het meest typische voorbeeld van een wereldstad, wellicht het best omschreven door Gyrðir Elíasson in de novelle Infernó als een “smáborg sem er að reyna að sýnast svo stór”– een kleine stad die poogt er zo groot uit te zien. Het heeft dan vaak ook meer weg van een provinciaal stadje, maar is tegelijkertijd ook verrassend modern en internationaal. Wat heeft ervoor gezorgd dat Bæinn, het dorp, zo’n uniek karakter heeft gekregen?