Deze week werd aangekondigd dat het werk van de Zweedse kunstenares Hilma Af Klint zal worden tentoongesteld in het Australische museum The Art Gallery of New South Wales. Af Klint was een unieke artiest die haar tijd ver vooruit was. De kunst die zij meer dan een eeuw geleden maakte was voor haar een medium tussen de spirituele wereld en het aardse. Haar abstracte werk antidateert dat van “pioniers” Kandinsky en Mondriaan, maar toch heeft ze pas de laatste decennia de waardering en aandacht gekregen die ze verdient.
In 1944 stierf Hilma Af Klint. Zij verzekerde in haar testament dat haar werk pas twintig jaar na haar sterven mocht worden tentoongesteld. Tijdens haar leven bleef Af Klint’s oeuvre onbekend voor de wereld, precies zoals ze wilde. Ze geloofde dat de kunst die ze maakte niet begrepen zou worden door het publiek van haar tijd. Af Klint schilderde voor de toekomst. En dat is haar absoluut gelukt. In de hedendaagse wereld is ze ontzettend populair. Twee jaar geleden in New York vond er een enorm succesvolle expositie plaats van Af Klint’s schilderijen in het beroemde Guggenheim museum en nu mag Australië van haar werk genieten.
De abstracte schilderijen waar ze nu zo beroemd om is maakte ze in het geheim. In haar eigen tijd verdiende ze geld met het schilderen van portretten en landschapsschilderkunst. Maar haar abstracte werk was bedoeld voor een ander publiek. Spiritualiteit speelt een belangrijke rol in dit werk. Met haar spirituele genootschap “De fem” (de vijf) hield ze séances, die haar werk sterk hebben beïnvloed. Af Klint zag haar kunst als iets wat werd vormgegeven door hogere machten. Vanuit die hogere machten kreeg ze zelfs een opdracht om te schilderen voor “de Tempel”, zonder dat ze zelf wist wat dat betekende. Daaruit volgden maar liefst 193 schilderijen, die nu bekendstaan als Målningarna till Templet. Het schilderproces beschreef ze als iets heel bijzonders, alsof de schilderijen zichzelf schilderden. Een bekende reeks uit die schilderijen voor de Tempel, is De tio största. Dat zijn tien gigantische schilderijen (2,40 m bij 3,20) die vier levensfases; kindertijd, adolescentie, volwassenheid en ouderdom weergeven. Hieronder is adolescentie te zien, geschilderd in 1907.
”Bilderna målades direkt genom mig, utan föregående teckning och med stor kraft. Jag hade ingen aning om vad bilderna skulle föreställa och ändå arbetade jag fort och säkert, utan att ändra ett enda penseldrag.”
“De schilderijen werden direct door mij geschilderd, zonder voorafgaande schetsen en met een sterke kracht. Ik had geen idee wat de schilderijen moesten voorstellen en toch werkte ik snel en stellig, zonder ook maar een penseelstreek aan te passen.”
Naast de intrigerende spirituele achtergrond van haar kunst, is het ook bijzonder hoe vroeg zij met abstracte kunst kwam. Eigenlijk was zij de eerste. Pas nu zien we hoe vooruitstrevend Hilma Af Klint is geweest. Ze schilderde op een abstracte manier zoals dat nog nooit was gedaan. Zelfs voordat de “pioniers” dat deden. Alleen werd Af Klint’s abstracte werk tijdens haar leven nooit werd gezien.
Gelukkig is de wereld in 2021 eindelijk klaar voor Hilma Af Klimt, want ik vind haar werk prachtig. Ik hoop graag nog een keer een schilderij van Af Klint in het echt te zien!
Geschreven door
